Anahtar Kelimeler
Göç
FRONTEX
Çalışma Hakkı
İstihdam
Kaynak Göster
Özet
Avrupa, küreselleşmenin de etkisi ile uzun yıllardan beri geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerin vatandaşları için cazibe ve istihdam merkezi olmuştur. Kimi zaman emek piyasasının gereksinimlerini karşılamak için göçü teşvik edici yasalar çıkartan Avrupa devletleri, modern çağın ilk kitlesel göç deneyimini, 1990’lı yıllarda Yugoslavya’nın dağılması ile yaşamıştır. Yugoslavya’nın dağılması ile oluşan göç krizi, o yıllarda henüz “Schengen Bölgesi”nde ulusal sınırlar kaldırılmamış olduğundan, yoğunlukla Yugoslavya’nın sınır komşuları olan Almanya ve Hollanda’yı etkilemiştir. 21’inci yüzyılın başında ise Avrupa, bölgesel çatışmalardan kaçan sığınmacıların sınırlarına ulaşması ile ikinci kez, güçlü bir kitlesel göçün hedefi haline gelmiştir. İlk başlarda, sığınmacı akınına insancıl söylemlerle yaklaşan Avrupa Birliği (AB) devletleri, sonrasında kendi aralarında fikir birliği sağlayamadığı gibi, zaman içerisinde, sınırlarını korumayı önceleyen bir tutum sergilemiş ve ağırlıklı olarak güvenlik tedbirlerine dayalı politikalar gütmeyi tercih etmişlerdir. Arap Baharı’nın “artçı etkisi” olan kitlesel göçün yükü, doğuda Türkiye ve güneyde İtalya ile Malta’nın üzerinde kalmıştır. Yasa dışı göç ve suç ile mücadele maksadıyla kurulan Avrupa Birliği Üye Ülkelerinin Dış Sınırlarının Yönetimi İçin Operasyonel İşbirliği Ajansı’nın (FRONTEX), kolluk kuvvetleri marifetiyle sığınmacıların geri itilmesine varan uygulamaları, birçok açıdan eleştirilen konulardır. Ancak, güvenlik önlemleri ve kuvvet kullanımıyla kitlesel göçün engellenmesinin mümkün olmadığı tarihin değişik aşamalarında tecrübe edilmiştir.
Bu bağlamda hazırlanan çalışmanın amacı, eleştirel bir yaklaşımla güvenlikçi önlemlerin yerine sosyal politika perspektifli tedbirlerin geliştirilmesinin önemine dikkat çekmektir. Göçmen işgücünün sanayileşmiş toplumlarda ihtiyaç olduğu bir gerçektir. Göçmenlerin yasal çerçevede ve uygun şartlarda kayıt altına alınmaları, insan hakları bağlamında en doğal haklarıdır. Bu doğal hakkın, AB’deki yasal karşılığının ne durumda olduğunun teorik bir çalışmayla araştırılması maksadıyla nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Göç rakamları ve tarihi süreçteki deneyimlerin incelenmesi amacıyla “ikincil kaynak araştırması” metodu ile doküman incelemesine ağırlık verilmiştir. Çalışmanın sonucunda, AB’nin güvenlikçi yaklaşımının, zaman zaman uluslararası ölçekte tanınan insan ve sığınmacı haklarını zorlayan ince bir çizgide olduğunu belirtirken, sosyal politika üretiminin söylemlere göre geride kaldığını belirtmek yanlış olmayacaktır. Güvenlik önlemleri kapsamında, geri itme gibi insanlık dışı hareketler kabul edilemez olduğu gibi sınır güvenliği adı altında yapılan harcamaların doğru sosyal politikalara yönlendirilmesinin daha isabetli ve kalıcı çözümleri destekleyeceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Referanslar
AB Komisyonu (2019). Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programının Dördüncü Yıllık Raporu. Brüksel.
Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166-191. https://doi.org/10.1093/jrs/fen016
Alcock P., May M., & Rowlingson K. (2008). Sosyal Politika Kuramlar ve Uygulamalar. Siyasal Kitapevi.
Alptekin M. Yavuz (2004). Avrupa Birliği’nde Kültürel Entegrasyon ve Türkiye’nin Durumu. TASAM Siyasal ve Sosyo-Kültürel Çalışma Grubu.
Arbour Louise, Schama Simon, Farage Nigel, & Steyn Mark (2016). The Global Refugee Crisis: How Should We Respond. House of Anansi Press Inc.
Bauman, Zygmunt (2018). Küreselleşme Toplumsal Sonuçları (Globalization The Human Consequences). Ayrıntı Yayınları.
Göçmen İ (2014). Türkiye ile Avrupa Birliği Arasındaki Geri Kabul Anlaşmasının Hukuki Yönden Analiz. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 13 (2), 21-86.
Güllüpınar Fuat (2014). Almanya’da Göçmen Politikaları ve Türkiyeli Göçmenlerin Trajedisi: Yurttaşlık, Haklar ve Eşitsizlikler Üzerine. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1),1-16, https://doi.org/10.18037/ausbd. 37339.
Gülnur Erdoğan (2008). Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 21(78), 123-165.
ILO (2018). ILO Global Estimates on International Migrant Workers, International Training Center of ILO, Turin- Italy.
Morris Ian (2014). Dünyaya Neden Batı Hükmediyor Şimdilik. Alfa Yayınları.
Sennett, Richard (2002). Karakter Aşınması (Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerine Etkileri), (Çev. B. Yıldırım). Ayrıntı Yayınları.
Sennett, Richard (2006). Yeni Kapitalizmin Kültürü, (Çev. A. Onacak). Ayrıntı Yayınları.
Şenkal Abdülkadir (2011). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika, Alfa Yayınları.
Şenkal Abdülkadir (2015), Sosyal Boyutu ile Bilgi Ekonomisi ve Emek. Umuttepe Yayınları.
Uçarol, Rıfat (2015), Siyası Tarih. DR Yayınları.
Topçu Emel, Özbek Cumali (2021), Uluslararası Göçte Geçici Koruma Politikasının Politika Transferi Çerçevesinde Karşılaştırmalı Analizi: Almanya, Hollanda ve Türkiye Örneği, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(53), 855-886. DOI:10.21560/spcd.vi.799478
Binley Alex (2022 Kasım 06), İtalya Göçmen Krizi Haberi, https://www.bbc.com/news/world-europe-63533769
European Commission. (2010). The Schengen area. Publications Office of the European Union. https://data.europa.eu/doi/10.2758/45874
FRONTEX (2022, Ekim 22). Göç Raporları, https://FRONTEX.europa.eu FRONTEX (2022, Kasım 13), BEYOND EU Borders (AB Sınırları Ötesinde),
European Border and Coast Guard Agency. (2021). Frontex: Beyond EU borders. Publications Office. https://data.europa.eu/doi/10.2819/355871
European Border and Coast Guard Agency. (2022). Frontex 2021 in brief. Publications Office. https://data.europa.eu/doi/10.2819/039733
FRONTEX (2022,13 Kasım). AB Göç Risk Analizleri, https://FRONTEX.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Risk_Analysis/ARA_2022_Public_Web.pdf
ICRC (2022, Kasım 13). Uluslararası İnsanı Hukuk Veri Tabanı, https://ihl-databases.icrc.org/ihl
International Organization for Migration (IOM) (2020), World Migration Report 2020, www.iom.int/wmr.
OECD (2022, Kasım 12). Yabancı Ülke Doğumluların İşe Yerleşim Göstergeleri, https://www.oecd- ilibrary.org/social-issues-migration-health/foreign-born-employment/indicator/english_05428726-en, doi: 10.1787/05428726-en
TC Dışişleri BakanlığSı (2023, Mart 12). Türkiye’de Düzensiz Göç, https://www.mfa.gov.tr/turkiye_de-duzensiz- goc.tr.mfa
TC Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2023, Ocak 11). Uluslararası Doğrudan Yatırım Rakamları, https://sanayi.gov.tr/istatistikler/yatirim-istatistikleri/mi0803011615
TC Göç İdaresi (2022, Ekim 11). Uyum Strateji Belgesi ve Ulusal Eylem Planı, https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/Yayinlar/UYUM-STRATEJI/Uyum-Strateji-Belgesi-ve-Ulusal-Eylem- Plani.pdf
UNHCR (2022, Kasım 11). The Three-Year Strategy (2019-2021) on Resettlement and Complementary Pathways, https://www.unhcr.org/protection/resettlement/5d15db254/three-year-strategy-resettlement- complementary-pathways.html
UN IOM (2022, Kasım 11). Uluslararası Göç Rakamları, https://www.iom.int/data-and-research
UK Göç Ajansı (2022, Eylül 17). Göç İstatistikleri, https://www.migrationwatchuk.org/statistics-net-migration- statistics
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıtır.
Telif Hakkı (c) 2023 TAM Akademi Dergisi
