Yayın İlkeleri ve Etik Politikalar

TAM Akademi Dergisi, İngilizce olarak Journal of TAM Academy ismini, kısaltma olarak da TAMDE ismini kullanmaktadır. Bundan sonraki bölümlerde TAM Akademi Dergisi isminin yerine geçen TAMDE kısaltması kullanılacaktır.

• TAMDE, Toplumsal Araştırmalar Merkezi tarafından yayınlanan uluslararası hakemli bir dergidir.
• TAMDE, Mayıs ve Kasım ayı olmak üzere yılda iki sayı yayınlamaktadır. Yalnızca elektronik olarak yayımlanan TAMDE'de tüm süreç tamde.org üzerinden yürütülmektedir.
• tamde.org üzerinden TAMDE'ye makale gönderimi her zaman açıktır. Ancak editöryal kurulun yoğunluğu ve/veya hakem değerlendirmelerinin uzun sürmesi nedeniyle makalelerin değerlendirme süreci 3 ayı bulabilmektedir.
• Değerlendirme süreci tamamlanan çalışmalar, uygun bulunan sayı için yayınlanmak üzere yayın kurulunca seçilmektedir.
• TAMDE, yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamayı ve Yayıncılık Etiği Kurulu (COPE: Committee on Publication Ethics) tarafından hazırlanan rehberi izlemeyi taahhüt eder.
• TAMDE'de yayımlanan makalelerin içerikleriyle ilgili her türlü yasal ve bilimsel sorumluluk yazar(lar)a aittir.
• TAM Akademi Dergisi, Budapeşte Açık Erişim Girişimi (BOAI)'nin tanımladığı ilkeler ışığında Açık Erişimi tanımlar ve BOAI'nın açık erişim tanımını benimser. Bu kapsamda TAMDE, yazarlardan makalelerin başvuru sürecindeki işlemleri ve basımı için herhangi bir maddi manevi ücret talep etmez.
• TAMDE'de değerlendirme sürecinin ardından yayınlanan her makaleye DOI (Sayısal Nesne Tanımlama Sistemi) numarası atanmaktadır.
• Yayına kabul edilen makaleler için yazarın talep etmesi halinde editörce imzalanmış bir "Yayına Kabul Belgesi" gönderilir.
• TAMDE, tamde.org'a üyelik sırasında paylaşılan isim, unvan ve e-posta adresleri gibi bilgileri sadece bu derginin belirtilen amaçları doğrultusunda kullanır; farklı herhangi bir amaç için kullanmaz veya diğer kişilerin kullanımına açmaz. Ancak üyelik esnasında paylaşılan e-posta adreslerine Toplumsal Araştırmalar Merkezi tarafından düzenlenecek sempozyum, kongre, konferans veya söyleşi gibi etkinlikler iletilir. Toplumsal Araştırmalar Merkezi tarafından düzenlenecek etkinliklerden haberdar olmak istemiyorsanız editor@tamde.org üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
• "Telif Hakkı Devir Formu" tüm yazarlar tarafından doldurulup imzalanarak makale ile birlikte dergi sistemine yüklenmelidir. Formun imzalanmasıyla birlikte değerlendirme süreci sonunda yayınlanan makalelerin yayın haklarının tümüne TAMDE sahip olmaktadır.
• TAMDE'ye gönderilen makaleler, daha önce başka bir yayın organında yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere kabul edilmemiş olması gerekmektedir. Aksi bir durumda tüm sorumluluk yazar(lar)a aittir. İlgili makale ise yayın kurulunca geri çekilecektir.
• TAMDE, araştırma makalelerinin yanı sıra tez, sunum veya bildiriden türetilen çalışmaları da kabul etmektedir. Ancak şu şartları taşımalıdır:
  • Çalışma, bir bildiriden türetildiyse; makale açıklamasına bildiri başlığı, etkinliğin adı, tarihi ve yer bilgisi eklenmelidir.
  • Çalışma, lisansüstü tezlerden üretilmiş ise; tezin adı, danışmanın adı, üniversite ve enstitü bilgileri ile tezin tamamlanma tarihi dipnotta belirtilmelidir.
  • Çalışma, araştırma kurumu veya fonu tarafından desteklenmiş ise; destek sağlayan kuruluş adı, proje numarası ve tamamlandığı tarih bilgisi dipnotta belirtilmelidir.

TAMDE, aşağıda yer alan etik görev ve sorumlulukları tanımlarken Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalardan yararlanmıştır.

• TAMDE, yazar(lar)ın özgün çalışmalarını kabul etmektedir.
• Yazar(lar), yararlandığı çalışmalara mutlaka eksiksiz ve doğru bir biçimde APA 7. sürüm kullanarak atıfta bulunmalıdır.
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri editör ve yayın kuruluna sunmakla mükelleftir.
• Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma TAMDE'ye gönderilemez.
• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

Editörler, TAMDE'de yayınlanan her içerikten sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri yerine getirmelidir:

• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme
• TAMDE'de yayınlanan her makalenin TAMDE yayın politikalarına ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasını sağlama
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme
• Düşünce özgürlüğünü destekleme
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlama
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme

Editörlerin Okuyucular ile İlişkisi

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Editörlerin Yazarlar ile İlişkisi

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve kapsamına dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına ve yazım kurallarına uygun olan çalışmaları hakem değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili herhangi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Çalışmaya yeni atanan editörler, önceki editör(ler) tarafından verilen kararları herhangi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Editörler, "Çift Taraflı Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka işletilmeli ve tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sorunları gidermelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Editörlerin Hakemler ile İlişkisi

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Çift Taraflı Kör Hakemlik prensibi çerçevesinde hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Editörlerin Yayın Kurulu ile İlişkisi

Editörler, yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Bu bağlamda yayın kurulu ile süreci dergi yayın politikaları ve yönergelerine uygun ilerletmelidir. Ayrıca editörler;

• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Editörlerin Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkisi

Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilememelidir.

Editörlerin Değerlendirme Sürecinde Uyması Gereken Etik İlkeler

Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Çift Taraflı Kör Hakemlik" prensibine uygun değerlendirme süreci için öncü olmalıdır. Ayrıca editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Editörlerin Kişisel Verileri Koruması

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Editörlerin Etik Kurul Onayı Talep Etmesi ve Fikri Mülkiyet Haklarını Koruması

Editörler, aşağıda sunulan çalışmalardan mutlaka etik kurul onayı talep etmelidir:

• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar

Editörler ayrıca;

• Olgu sunumlarında "Aydınlatılmış Onam Formu"nun alındığının belirtilmesi
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.

Editörler, araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Editörlerin Olası Suiistimallere Karşı Alacağı Önlem

Editörler, olası suiistimallere karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Editörlerin Akademik Yayın Bütünlüğünü Sağlaması

Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Editörlerin Yapıcılığı ve Tartışmaya Açıklığı

Editörler;

• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Editörlerin Şikayetlere Karşı Tutumu

Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Editörlerin Çıkar Çatışmalarına Karşı Tutumu

Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

TAMDE'de değerlendirme süreci "Çift Taraflı Kör Hakemlik" prensibiyle yürütülmektedir. Hakemler, yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar editöre dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda TAMDE için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettiği çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

TAMDE editörleri ve yayın kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

• Editörler, TAMDE'ye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
• Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
• TAMDE'de yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suiistimal ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen editor@tamde.org adresi üzerinden e-posta yoluyla bildiriniz.